მეცნიერებათა და ხელოვნების ფაკულტეტი
ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი

საპატიო  ემერიტუსი





თამარ ლომიძემ 1971 წელს დაამთავრა თბილისის ივ.ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტი. 1978 წელს დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია თემაზე „მხატვრული ინდივიდუალობის პრობლემა ლიტერატურაში“, ხოლო 2006 წელს – სადოქტორო დისერტაცია თემაზე „მხატვრული აზროვნების თავისებურებები ქართულ რომანტიზმში“ . 1973 -2010 წლებში მუშაობდა შოთა რუსთაველის სახელობის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტში უფროს მეცნიერ თანამშრომლად; 2004-2012 წლებში – შეფასებისა და გამოცდების ცენტრში ზოგადი უნარების ჯგუფისა და ქართული ენისა და ლიტერატურის ჯგუფის ექსპერტად; 2006 წლიდან მუშაობს ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში. არის ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის საპატიო ემერიტუსი.

თამარ ლომიძე არის 60-მდე პუბლიკაციის ავტორი (ადგილობრივ და საერთაშორისო აკადემიურ გამოცემებში); მას გამოქვეყნებული აქვს სამი მონოგრაფია: „ქართული რითმის ისტორიიდან“ (გამომც. „მეცნიერება“,1988); „ქართული რომანტიზმის პოეტიკა“ (ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2014), სადაც პირველად არის მონოგრაფიულად შესწავლილი ქართული რომანტიზმის პოეტიკა და შემოთავაზებულია ანალიზის ახალი მეთოდოლოგია; და „ქართული ლექსი: სტრუქტურა და სემანტიკა“ (თსუ გამომცემლობა, 2021), სადაც ახლებურადაა გაანალიზებული ქართული ვერსიფიკაციის პრობლემური საკითხები.

თამარ ლომიძეს 2015 წელს მიენიჭა გრიგოლ კიკნაძის სახელობის პრემია მონოგრაფიისთვის „ქართული რომანტიზმის პოეტიკა“, ხოლო 2022 წელს – ლიტერატურული პრემია „ანა “ (აირის მერდოკის რომანის „ზღვა, ზღვა“ თარგმნისთვის). თამარ ლომიძე არის ჟურნალების – „ლიტერატურული ძიებანი“ და „სჯანი“ – რედკოლეგიის წევრი, ასევე – შედარებითი ლიტერატურათმცოდნეობის ქართული ასოციაციის წევრი.

 

სამეცნიერო ინტერესის სფეროები / კვლევითი ინტერესები

  • ქართული ლიტერატურის ისტორია
  • ლექსმცოდნეობა
  • თეორიული პოეტიკა
  • ლინგვისტური პოეტიკა
  • სემიოტიკა
  • შედარებითი ლიტერატურათმცოდნეობა

რჩეული პუბლიკაციები :

წიგნები

  • მონოგრაფია „ქართული რითმის ისტორიიდან“. თბ., 1988; „ქართული რომანტიზმის პოეტიკა“ (თბ., 2014);
  • მონოგრაფია „ქართული ლექსი: სტრუქტურა და სემანტიკა“ (2021)

სტატიები ჟურნალებში

  • On the Character of Georgian Verse. Studia Metrica et Poetica. vol 8, №2 (2021).;
  • რიტმული დანაწევრების ფუნქცია ლექსში. სჯანი, 2021, № 22; „მერანი“ და „ლურჯა ცხენები“. გალაკტიონოლოგია, 2019;
  • ილია ჭავჭავაძის პოეტიკა: ძირითადი ტენდენციები. სჯანი, 2019, № 20/1;
  • Gregory the Theologian’s Hymns „To the Evil“ and Nikoloz Baratashvili’s „Evil Spirit“. Christian Sources of Georgian Romanticism (ქ. ბეზარაშვილთან ერთად). Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies, Nowy Prometeusz, Warszawa, 2011; მეორეული სემანტიკა პოეტურ ტექსტში. სემიოტიკა, 2009, №6; Self Conception in the Works of Georgian Romanticist Poets. ცივილიზაციური ძიებანი, 2007, №5;
  • რუსული ფორმალიზმი. ლიტერატურის თეორია (მე-20 საუკუნის ძირითადი მეთოდოლოგიური კონცეფციები და მიმდინარეობები). თბ., 2006;
  • კარნავალური მოტივები ქართველ რომანტიკოსთა შემოქმედებაში. „ლიტერატურული ძიებანი“, 2004, XXV; ფერის მხატვრული გააზრების თავისებურებები ნიკ.ბარათაშვილის პოეზიაში. „ლიტერატურული ძიებანი“, 2000, XXI;
  • პოეტური ტექსტის ანალიზის ლინგვისტური საფუძვლები. „სჯანი“, 2000, №1; „მერანი“ (სტრუქტურული ანალიზი) .„ლიტერატურა და ხელოვნება“, 1992, №1-2.

პუბლიკაციების ვრცელი სია

  • On the Character of Georgian Verse. Studia metrica et Poetica. vol. 8, №2 (2021);
  • რიტმული დანაწევრების ფუნქცია ლექსში. სჯანი, 2021, №22;
  • აკაკი წერეთლის პოეტიკა: ძირითადი ტენდენციები. სჯანი, 2020, 21;
  • სიკვდილისა და სიცოცხლის მეტაფორათა სემანტიკა პირველყოფილ ცნობიერებაში.ლიტერატურათმცოდნეობის XIV საერთაშორისო სიმპოზიუმის მოხსენებათა კრებული, 2020;
  • ილია ჭავჭავაძის პოეტიკა: ძირითადი ტენდენციები. სჯანი, 2019, №20/1;
  • დროის კონცეფცია აკა მორჩილაძის „ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლებში“.ლიტერატურათმცოდნეობის XIII საერთაშორისო სიმპოზიუმის მოხსენებათა კრებული, 2019;
  • „მერანი“ და „ლურჯა ცხენები“.გალაკტიონოლოგია“, 2019, VIII;
  • ასი უძველესი იაპონური ლექსი ქართულ ენაზე.სჯანი, 2018,№19;
  • სტრუქტურა და სემანტიკა (ჩახრუხაულის „სემანტიკური შარავანდის“ შესახებ). ევროპული და აღმოსავლური მყარი სალექსო ფორმები ქართულ პოეზიაში. (I), თბ., „მერიდიანი“, 2018.
  • ქართული იამბიკოს კვლევის ისტორიიდან.ევროპული და აღმოსავლური მყარი სალექსო ფორმები ქართულ პოეზიაში. (I), თბ., „მერიდიანი“, 2018;
  • ანბანთქებათა სტრუქტურა და ფუნქციები ქართულ პოეზიაში.ევროპული და აღმოსავლური მყარი სალექსო ფორმები ქართულ პოეზიაში. (I),თბ., „მერიდიანი“, 2018;
  • ტრიოლეტი საქართველოში. ევროპული და აღმოსავლური მყარი სალექსო ფორმები ქართულ პოეზიაში. (I), თბ., „მერიდიანი“, 2018;
  • ქალური დისკურსის მხატვრული მახასიათებლები ანა კალანდაძის პოეზიაში.ლიტერატურული ძიებანი, 2017, XXXVIII;
  • ქართული რომანტიზმის პოეტიკა. რომანტიზმი ლიტერატურაში ეპოქათა და კულტურათა გზაჯვარედინზე. შოთა რუსთაველის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტის მე11 საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები. თბ., 2018;
  • ტრიოლეტი მე-20 საუკუნის 10-20-იანი წლების ქართულ პოეზიაში. გელათის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალი. 3-4 (2017);
  • ქართული იამბიკოს შესწავლის ისტორიიდან. ლექსმცოდნეობის მეცხრე სამეცნიერო სესიის მასალები. თბილისი. 2016 წელი;
  • კონცეპტუალური მოდელირება პოეტურ ენაში (რომანტიკული და სიმბოლისტური მოდელები). სემიოტიკა 17 (2017);
  • მეტაფორა და მეტონიმია ქართულ რომანტიკულ პოეზიაში. „სემიოტიკა“ 14 (2014).
  • სულხან-საბა ორბელიანის „სიტყვის კონა“ (სემანტიკური სტრუქტურა). „სემიოტიკა“ 13 (2013);
  • „მახვილი ძველ ქართულში და „ვეფხისტყაოსნის“ რითმის პრობლემა“ .შედარებითი ლიტერატურის კრებული, 1, 2013;
  • კლასიკური ეპისტემეს ცნება და სულხან-საბა ორბელიანის „სიტყვის კონა“. კრებ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ლიტერატურა (აღმოსავლურ-დასავლური კულტურულ-ლიტერატურული პროცესების გზასაყარზე). თბ., 2012;
  • „საყოველთაო გრამატიკის“ შექმნა დასავლეთ ევროპაში და ანტონ კათალიკოსის გრამატიკა“. კრებ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ლიტერატურა (აღმოსავლურ-დასავლური კულტურულ-ლიტერატურული პროცესების გზასაყარზე). თბ., 2012;
  • XVI-XVIII საუკუნეების ლიტერატურის კვლევის მეთოდოლოგიური გამოცდილება ევროპულ ლიტერატურათმცოდნეობაში. კრებ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ლიტერატურა (აღმოსავლურ-დასავლური კულტურულ-ლიტერატურული პროცესების გზასაყარზე). თბ., 2012;
  • კლასიკური ეპისტემის ცნება და ქართული ანბანთქებები. სემიოტიკა 12 (2012);
  • K. Bezarashvili, T. Lomidze. Old Christian Hymns (Adversus Eumdem) in Byzantium and the Poetry of Georgian Romanticism. Scripta and e-Scripta. 10-11. 2012, pp. 149-170;
  • „მოტივი“ – კრებ. „ლიტერატურათმცოდნეობის შესავალი“(შოთა რუსთაველის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტის გამოცემა). 2012;
  • გრიგოლ ღვთისმეტყველის ციკლი „ბოროტისა მიმართ“ და ნიკოლოზ ბარათაშვილის „სულო ბოროტო“: ქართული რომანტიზმის ქრისტიანული წყაროები. „წახნაგი“ (ფილოლოგიურ კვლევათა წელიწდეული). 2012, 3. (ქ. ბეზარაშვილთან ერთად);
  • კიდევ ერთხელ ენობრივი ექსპერიმენტების შესახებ ფუტურისტულ პოეზიაში. ლექსმცოდნეობის კონფერენციის მასალები (IV). თბ., 2011;
  • Gregory the Theologian’s Hymns „To the Evil“ and Nikoloz Baratashvili’s „Evil Spirit“. Christian Sources of Georgian Romanticism (ქ. ბეზარაშვილთან ერთად). Pro Georgia. Journal of Kartvelological Studies, Nowy Prometeusz, Warszawa, 2011;
  • სოსიურის ანაგრამათა თეორია და ენობრივი ექსპერიმენტები ფუტურისტულ პოეზიაში“. სემიოტიკა 9 (2011);
  • უცნაურისა და გაუცნაურების ცნებათა სემანტიკა მე-20 საუკუნის 10-20-იანი წლების კულტურაში. სემიოტიკა 10 (2011);
  • ლინგვისტიკა და პოეტიკა. სემიოტიკა 7 (2010);
  • მეტაფორა და მეტონიმია. „სემიოტიკა“, 2009, №5;
  • ამაღლებულისა და განსაცვიფრებლის ცნებები ძველ ლიტერატურულ-თეორიულ ნააზრევში და გალაკტიონთან (ქ. ბეზარაშვილთან ერთად) – „წახნაგი“ (ფილოლოგიურ კვლევათა წელიწდეული), თბ., 2009, №1;
  • მეორეული სემანტიკა პოეტურ ტექსტში. „სემიოტიკა“, 2009, №6;
  • ალიტერაცია და პარონიმული ატრაქცია – ლექსმცოდნეობის კონფერენციის მასალები (II). თბ., 2009;
  • სტრუქტურა და სემანტიკა (ქ. ბეზარაშვილთან ერთად). „სემიოტიკა“, 2008, №4;
  • ანალიტიკური ტერმინოლოგია ი. ტინიანოვის სალექსო ენის პრობლემაში“ – ლექსმცოდნეობის მეორე სამეცნიერო სესიის მასალები, თბ., 2007;
  • ფილოსოფია და პოეზია (ფიხტე და ბარათაშვილი) . „სემიოტიკა“, 2007, №2;
  • Self Conception in the Works of Georgian Romanticist Poets. ცივილიზაციური ძიებანი, 2007, №5;
  • რითმა – სინტაგმა თუ სისტემა? „სემიოტიკა“, 2007, №1;
  • მეტონიმია ჟენეტთან .„სჯანი“, 2006, №7;
  • სტრუქტურალიზმი – ლიტერატურის თეორია (მე-20 საუკუნის ძირითადი მეთოდოლოგიური კონცეფციები და მიმდინარეობები). თბ., 2006;
  • რუსული ფორმალური სკოლა – ლიტერატურის თეორია (მე-20 საუკუნის ძირითადი მეთოდოლოგიური კონცეფციები და მიმდინარეობები). თბ., 2006;
  • კარნავალური მოტივები ქართველ რომანტიკოსთა შემოქმედებაში. „ლიტერატურული ძიებანი“, 2004, XXV;
  • ალ. ჭავჭავაძის პოეტური სტილის პრობლემა. „ლიტერატურული ძიებანი“, 2002, XXIII;
  • თეორიული დაფუძნების პრობლემა პოეტიკაში. „სჯანი“, 2002, №3;
  • ნიკ. ბარათაშვილის „ხმა იდუმალი“ (სტრუქტურული ანალიზი). „ლიტერატურა და ხელოვნება“, 1999, №3;
  • მხატვრული აზროვნების თავისებურებები ქართულ რომანტიზმში. ლიტერატურული ძიებანი“, 1998, XIX;
  • ნიკ. ბარათაშვილის პოეტური სტილის პრობლემა, ჟურნ. „ახალი პარადიგმები“, 1998, №1;
  • გრ. ორბელიანის „ჩემს დას ეფემიას“ (სტრუქტურული ანალიზი). ლიტერატურა და ხელოვნება“ 1998, №2;
  • ალ. ჭავჭავაძის „გოგჩა“. ლიტერატურა და ხელოვნება, 1998, №1;
  • „მირბის, მიმაფრენს…“ – კრებ. „ ლექსი, მხოლოდ ერთი ლექსი“. თბ., 1995;
  • განწყობა და ლექსის მუსიკა. კრებ. „ჭაშნიკი“, თბ., 1984;
  • Семантика метафор жизни и смерти в первобытном сознании. კონფერენციის „Проблема комплексного изучения художественного творчества“ მასალათა კრებული (ყაზანი, 1980);
  • Общая теория фундаментальных отношений личности и некоторые вопросы художественного творчества“ – არაცნობიერი ფსიქიკურის პრობლემებისადმი მიძღვნილი საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები, ტ. 2, თბ.,1979.

მხატვრული თარგმანები

  • ვლადიმირ ნაბოკოვი. ლოლიტა (2002). გამომც. „ლოგოს-პრესი“
  • ერნესტო ჩე გევარა. მოტოციკლისტის დღიური (2013). გამომც. „დიოგენე“
  • ტომას პინჩონი. ლოტ-49-ს გამოცხადება (2013). გამომც. „დიოგენე“
  • ფილიპ როთი. ამერიკული პასტორალი (2014). გამომც. „დიოგენე“
  • ჯეფრი იუჯინიდისი. თვითმკვლელი ქალწულები (2015). გამომც. „დიოგენე“
  • ტრეისი შევალიე. გოგონა მარგალიტის საყურით(2016). გამომც. „დიოგენე“
  • სიუ მონკ კიდი. ფუტკრების იდუმალი ცხოვრება (2017). გამომც. „დიოგენე“
  • რეიმონდ კარვერი. რაზე ვსაუბრობთ, როდესაც ვსაუბრობთ სიყვარულის შესახებ (2017).. გამომც. „დიოგენე“
  • აირის მერდოკი. შავი პრინცი.2019.. გამომც. „დიოგენე“
  • აირის მერდოკი. ზღვა, ზღვა. 2021.. გამომც. „დიოგენე“

მიმდინარე სალექციო კურსები

სალექციო კურსების კატალოგი